Duyu Bütünleme Modeli 

Duyu Bütünleme Kuramı, 1970’li yıllarda Jean Ayres tarafından geliştirilmiştir. Bir psikolog ve ergoterapist olan Ayres, bu kuramla uzun yıllar çalıştığı gelişim bozukluğu gösteren çocukların/gençlerin duyusal mekanizmaları ile davranış ve nörolojik gelişimleri arasındaki ilişkileri açıklamaya çalışmıştır. 

 

Duyu bütünleme, algılamanın ve hareket etmenin tüm alanlarını kapsar. Bu nedenle insanın varoluşu için temeldir. Duyu bütünleme, genel olarak kişinin kendi vücudundan ve çevresinden gelen bilgilerin, dokunmanın, hareketin, vücut duruşunun, koklamanın, tatmanın, hissetmenin, duymanın ve görmenin normal gelişim içinde kabulü, ilişkilendirilmesi ve işlenmesi olarak tanımlanabilir. Bir başka deyişle duyu bütünleme, bütün bireysel uyarıları sıraya koyarak, bunların beynin bütün fonksiyonları ile uyumlu çalışması demektir. Bütün fonksiyonlar bir bütünlük gösterdiğinde, denge ve beden hareketleri yüksek derecede uyumlu olduğunda öğrenme kolaylaşacak ve uyumlu davranışlar doğal olarak ortaya çıkacaktır. Bunun anlamı, sinir sistemi ve beynin yönetimini arttırmasıdır.

 

Hangi durumlarda kullanılır? 

 

• Dokunuş, hareket, görüntü ya da sese karşı aşırı derecede duyarlılık,

• Dokunmaya karşı aşırı hassasiyet (Saç/tırnak kesiminde ve banyo yapmada aşırı tepkisellik, üstünün kirlenmesinden rahatsızlık duyma, çoraplarını çıkartmak istememe vb.),

• Duyusal uyarılara karşı olağandan az duyarlılık,

• Aşırı hareketlilik,

• Harekete geçmekte güçlük, 

• Kaba ve ince motor hareketlerde görülebilen koordinasyon sorunları,

• Organizasyon ve davranış bozuklukları,

• Hareketli, salınımlı ve yüksek mekanlardan kaçınma,

• Sık sık düşme,

• Mekânla etkileşime geçememe (Sürekli bir yerlere çarpma vb.), 

• Zayıf motor planlama becerileri (Amaca yönelik hareket etmeyi planlamada ve gerçekleştirmede zorluk vb.),

• Zayıf vücut şeması,

• Zayıf davranış kontrolü,

• Yeme-içme sorunları (Yemek yemede aşırı seçicilik, yutkunma problemleri vb.),

• Uyku problemleri (Uykuya geçişte zorluk vb.)

 

“Bir çocuğun, özellikle küçük bir çocuğun algılama performansı sadece dolaylı olarak kendini ortaya koyar. Oyun sırasında çocukluğa ait davranışların doğru gözleminde insanlarla ilişkisinde (yaşıtları ve yetişkinler) ve nesnelerle ilişkisinde yeteceği içinde hareket etme, bir duruma uyum sağlama, çocuğun algılama performansını ortaya çıkarma mümkündür." 

– A. Augistin - Ergoterapist